H Chryssa (1933 – 2013) γεννήθηκε το 1933 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Παρίσι (Academie de la Grande Chaumière, 1953-1954) και στo Σαν Φρανσίσκο (California School of Fine Arts, 1954-1955). Από το 1955 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Νέα Υόρκη. Εκεί έκανε την πρώτη της ατομική έκθεση (1961, Betty Parsons) και την ίδια χρονιά εξέθεσε στο Guggenheim Museum. Το έργο της σύντομα αναγνωρίστηκε και εντάχθηκε στην αμερικανική καλλιτεχνική πραγματικότητα, μεταξύ των ανανεωτικών προτάσεων που διαδέχθηκαν τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό.
Αντλεί την έμπνευσή της από εικόνες και φαινόμενα της σύγχρονης ζωής των μεγαλουπόλεων, με ιδιαίτερη έμφαση στα σημεία και σύμβολα που κυριαρχούν στο γραπτό λόγο της μαζικής επικοινωνίας, σε έντυπα και επιγραφές. Η καθαρώς εικαστική αντιμετώπιση των γλωσσικών συμβόλων ήταν ήδη φανερή στα πρώιμα έργα της (ζωγραφικά, ανάγλυφα ή τρισδιάστατα), όπως η ενότητα με τίτλο Κυκλαδικά Βιβλία (1957-1962). Μέσα στη δεκαετία του 1960 αναπτύχθηκε το γνωστότερο χαρακτηριστικό της δουλειάς της, η χρήση των φωτεινών σωλήνων με νέον σε διάφορα σχήματα και χρώματα, μια σαφής παραπομπή στη λάμψη των διαφημιστικών πινακίδων (Οι Πύλες της Times Square, 1964-1966).
Στα γλυπτά της, που συχνά είναι μεγάλων διαστάσεων, χρησιμοποιεί διάφορες κατασκευαστικές μεθόδους και υλικά (αλουμίνιο, ατσάλι, πλεξιγκλάς, νέον και άλλα). Παρά τον τεχνολογικό τους χαρακτήρα, αναδεικνύουν τις λεπτές αποχρώσεις μιας εντελώς προσωπικής ευαισθησίας. Το όραμα της γλύπτριας εκφράζεται μέσα από το παιχνίδι με το φως, την αρμονική οργάνωση των συνθέσεων, τα εμβληματικά ιδεογράμματα και τις διακριτικές αναφορές στην ελληνική αρχαιότητα, στο Βυζάντιο ή στη γυναικεία υπόσταση.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 εργάστηκε για ένα διάστημα στην Ελλάδα, όπου δημιούργησε σειρά έργων (Cinema Oasis), χρησιμοποιώντας ως εργαστήριο την αίθουσα ενός παλιού κινηματογράφου.
Έχει κάνει πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις στην Αμερική και στην Ευρώπη, σε σημαντικές γκαλερί και μεγάλα μουσεία. Συμμετείχε σε ομαδικές και διεθνείς διοργανώσεις, όπως στις Μπιενάλε του Sao Paulo (1963 και 1969) και της Βενετίας (1972) και στη Documenta 4 (1977, Kassel, Γερμανία). Στην Ελλάδα παρουσίασε την πρώτη της ατομική το 1979 στη γκαλερί Ζουμπουλάκη, ενώ το 1980 οργανώθηκε αναδρομική της έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη.
Πολλά έργα της κοσμούν δημόσιους χώρους σε διάφορα μέρη του κόσμου. Τα γνωστότερα στην Αθήνα είναι η Κλυταιμνήστρα (του 1967) έξω από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και η Mott Street, που τοποθετήθηκε το 2004 στον σταθμό Ευαγγελισμός του αθηναϊκού Μετρό.
Aτομικές εκθέσεις (επιλογή)
2022 Museum Alex Mylona, Αθήνα
2005 Mihalarias Art, Αθήνα
2004 Αίθουσα Τέχνης Αστρολάβος, Αθήνα
2000 Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Δελφοί
1997 Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα
1996 Leo Castelli, Nέα Υόρκη, ΗΠΑ
1988 Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα
1986 Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα
1982 Lowe Art Museum, Coral Gables, Florida, ΗΠΑ
1981 Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα
1980 Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα
1979 Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα
1979 Musee d΄Art Moderne de la Ville de Paris, Παρίσι, Γαλλία
1974 Musee d΄Art Contemporain, Montreal, Καναδάς
1973 Denise Rene, Nέα Υόρκη, ΗΠΑ
1972 Witney Museum of American Art, Nέα Υόρκη, ΗΠΑ
1970 Galleria d΄Arte Contemporanea, Toρίνο, Ιταλία
1968 Harvard University, Massachusetts, USA
1966 Pace Gallery, Nέα Υόρκη, ΗΠΑ
1965 Institute of Modern Art, University of Pennsylvania, Philadelphia (Pennsylvania), ΗΠΑ
1963 Museum of Modern Art, Nέα Υόρκη, ΗΠΑ
1961 The Solomon Guggenheim Museum, Nέα Υόρκη, ΗΠΑ
Oμαδικές εκθέσεις (επιλογή)
2018 Εν αρχή ην ο Λόγος-Έννοιες-Εικόνες-Γραφή, Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Κίνας (NAMOC), Πεκίνο, Κίνα
2015 Art Hellenique, Piasa, Παρίσι, Γαλλία
2012 Sonic Time, λόγος/ήχος/σιωπή, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα
2011 Πολυγλωσσία, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Ίδρυμα Ωνάση, Αθήνα
2008 Διεμπειρίες Ελλάδα 2008, 798 Space, Πεκίνο, Κίνα
2007 Ithaca Regained: Greek Artists in New York, Kouros Gallery, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α.
2004 7+7 Από τις Συλλογές του ΕΜΣΤ, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αθήνα
1999 Greek Suite, Wigmore Fine Art, Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία
1999 Οι Έλληνες του Κόσμου, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Βρυξέλλες, Βέλγιο
1999 Modern Odysseys. Greek American Artists of the 20th Century, Queens Museum of Art, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
1994 Fiac 1994, Grand Palais, Παρίσι, Γαλλία
1992 Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου: Η ελληνική εμπειρία, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα
1986, Cryssa-Rauschenberg-Warhol, Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα
1983 Electra, Musee dArt moderne de la Ville de Paris, Παρίσι, Γαλλία
1979 Chryssa, Musee d΄Art Moderne, Παρίσι, Γαλλία
1975 Eight Artists, Eight Attitudes, Eight Greeks, The Institute of Contemporary Arts (ICA), Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία
1975 Pour Chupre, Musee Galliera, Παρίσι, Γαλλία
1972 36 Biennale di Venezia 1972, Βενετία, Ιταλία
1969 X Bienal De Sao Paolo, Sao Paolo, Brazil
1967 Ομαδική Έκθεση, Museum of Modern Art, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α.
1967 Light and Motion, Worcester Art Museum, Worcester (Massachusetts), ΗΠΑ
1964 Ομαδική Έκθεση, Whitney Museum of American Art, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α.